Parels uit het Verre OostenHet Kröller-Müller Museum is vooral bekend om zijn grote collectie moderne kunst. Minder bekend is dat grondlegger Helene Kröller-Müller ook een passie had voor Chinese kunst, van blanc de Chine porselein tot kunstwerken uit vroege dynastieën als Tang (618-907) en Song (960-1279). Deze weinig getoonde maar zeer gevarieerde verzameling bevat naast vroege keramiek ook klein sculptuur in brons en steensoorten als jade en speksteen, en zelfs een aanzienlijke collectie schilderijen en werken op papier.

Blanc de Chine, Han, Tang en Song

Aanvankelijk verzamelt Helene Kröller-Müller vooral blanc de Chine porselein, wit porseleinen beelden en servies, dat in kleur aansluit bij haar Delfts aardewerk. Onder invloed van haar adviseur H.P. Bremmer begint ze de verzameling te verbreden met aardewerk uit de vroege dynastieën, Han (206 v.Chr.-220), Tang (618-907) en Song (960-1279).

Aanzienlijke bedragen

Dat het verzamelen bewust en met oog voor kwaliteit wordt gedaan blijkt uit de precieze beschrijvingen in Helenes aankoopboek, maar ook uit de aanzienlijke bedragen die betaald worden. Voor een ‘blanc de Chine-groepje’ of een ‘jade vaasje’ wordt tussen de fl. 25 en fl. 100 betaald, maar veel vaker lopen de bedragen op van fl. 500 voor een ‘Chineesch potje grès met 2 konijnenoortjes’ tot wel fl. 8.000 voor een ‘groen jade schaal’. 

Huize ten Vijver

Favorieten van Helene Kröller-Müller

In 1932 schrijft Helene: “Met veel liefde en speurzin is de zeer kostbare en uitgebreide verzameling Chineesche kunstwerken … bij elkander gezocht op veilingen, in kelders en op zolders van de ‘rive gauche’ te Parijs”. Dat Helene haar Chinese objecten tot haar favorieten rekent, is onder andere te zien op foto’s van de huiskamer van de Kröllers, waar al vroeg een prominente plaats wordt gegeven aan wit porseleinen beeldjes en borden.

Parels uit het Verre Oosten is samengesteld in samenwerking met Universiteit Leiden en Rijksmuseum Amsterdam.

Afbeeldingen: Leeuw met jong op de rug, anoniem, China, Qing-dynastie (1644 - 1911) / Voorouderportret, anoniem, China, Ming-dynastie (1368 - 1644) / Pot, anoniem, China, Tang-dynastie (618 - 906) / Huize ten Vijver, de eetkamer, ca.1915